Fiscaal partnerschap uitgelegd

Wat is fiscaal partnerschap?

Als je samen met je partner aangifte doet, heb je een fiscaal partnerschap, je bent dan volgens de belasting aan elkaar verbonden. Dit betekent dat je met je partner tijdens de aangifte de inkomsten en aftrekposten van de belastingdienst kunt verdelen over de twee fiscale partners.

Dit verdelen kan resulteren in belastingvoordeel. De aftrekposten kunnen namelijk onderling verdeeld worden voor een maximale besparing van belasting. 

Wanneer ben je fiscaal partner?

Er zijn twee situaties waarin je fiscaal partner bent. De meest voorkomende situatie is wanneer je bent getrouwd of een geregistreerd partnerschap hebt. Ook zijn er andere situaties waarin je fiscaal partner kunt zijn, ook deze worden in deze blog verder toegelicht. 

Getrouwd of geregistreerd partnerschap met je fiscale partner 

Vanaf het moment dat je met je partner trouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat ben je fiscaal gezien partner, ook als je niet samenwoont. Woonde jij met je partner voor het huwelijk of geregistreerd partnerschap al samen, dan geldt je fiscale partnerschap al vanaf het moment dat jullie samen ingeschreven staan bij de gemeente op hetzelfde adres. Sta je al sinds het jaar daarvoor samen ingeschreven? Dan geldt dat je over het hele volgende jaar fiscaal partner bent, vanaf 1 januari dus. 

Wat zijn de voorwaarden voor samenwonen zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap?

Het feit dat je ingeschreven staat op hetzelfde adres, betekent niet dat je gelijk fiscaal partner bent. Huisgenoten in een studentenhuis zijn bijvoorbeeld geen fiscaal partner. Hiervoor moet er aan één van de voorwaarden worden voldaan: 

• Samen een kind. 

Hebben jullie samen een kind? Dan hebben jullie vanaf het moment van geboorte het fiscale partnerschap.

Tenzij jullie ervoor al samen op hetzelfde adres staan, dan ben je fiscaal partner vanaf 1 januari van het jaar waarin het kind wordt geboren. 

Daarnaast wordt er op het moment dat een van beiden een kind van de ander erkent ook een fiscaal partnerschap aangegaan. Dit is dus niet enkel bij de geboorte van het kind, maar kan ook bij erkenning op latere leeftijd zijn. 

• Aangemeld als pensioenpartners.

Volgens de wet heb je fiscaal partnerschap wanneer je bij het  pensioenfonds aangemeld staat als pensioenpartners. Alleen aangemeld zijn als pensioenpartner bij de werkgever is niet voldoende. 

Het gaat hier om een pensioenregeling die via de werkgever loopt. Als je trouwt, worden de gegevens automatisch doorgegeven aan de pensioenuitvoerder via de gemeente. Woon je samen maar ben je niet gehuwd? Dan moet je in veel gevallen zelf aan de pensioenuitvoerder doorgeven dat je een partner hebt. Je partner heeft pas recht op het nabestaandenpensioen als jij komt te overlijden, wanneer je dit hebt gedaan.

• Samen eigenaar van een huis.

Je bent een fiscaal partner wanneer je samen een woning koopt. In de meeste gevallen is ieder 50% eigenaar, maar als dat niet het geval is mag je tijdens de aangifte alleen de betaalde rente voor jouw deel aftrekken.

Er zijn ook aanvullende voorwaarden, zo moet je beide op hetzelfde adres ingeschreven staan. 

Als je beide op hetzelfde adres ingeschreven staat, ben je vanaf dat moment fiscaal partner.

Wanneer John en zijn partner al eerder samen woonden op een ander adres, en een huis kopen. Dan zijn ze al fiscaal partner vanaf 1 januari van dat jaar. 

• Notarieel samenlevingscontract.

Ook kun je bij de notaris een notarieel samenlevingscontract laten opstellen om een fiscaal partnerschap aan te gaan. Je kunt dit overigens ook zelf opstellen, maar vaak is de deskundigheid en ervaring van een notaris aan te raden. In dit contract neem je financiële verdeling (boodschappen, huur, etc.) op, maar ook wat er met bezittingen gebeurt bij een scheiding of het overlijden van een van de partners. Deze afspraken maken je voor de belastingdienst direct fiscaal partner.  

• Samengesteld gezin 

Ben je meerderjarig en sta je ingeschreven op hetzelfde adres als een andere meerderjarige met een minderjarig kind? Dan vorm je een samengesteld gezin, dit betekent ook dat je een fiscaal partnerschap aangaat. 

Stel je verhuurt een deel van de woning en staat op hetzelfde adres ingeschreven, dan kan je een verzoek doen om geen fiscaal partner te zijn.

Om fiscaal partner te zijn voor de Belastingdienst, moet minimaal één van de volgende situaties voor jou van toepassing zijn.

Welke posten mag je verdelen met fiscale partners?

Met een fiscaal partnerschap zijn er een aantal inkomsten en aftrekposten die je onderling kunt verdelen. Door de juiste overwegingen te maken bij het verdelen van de posten met je fiscale partner kun je het ultieme belastingvoordeel behalen. Hoe het verdelen van bepaalde posten meer voordeel kan betekenen lees je hieronder. 

• Inkomsten en aftrekposten eigen woning

Bij het hebben van een eigen woning horen inkomsten en aftrekposten. Het saldo van deze posten mag je verdelen met je fiscale partner. Hierdoor kan je zelf de verdeling maken, zolang dit bij elkaar maar 100% is. Je geeft beide het totaal van het eigenwoningforfait op, en kunt hier zelf de aftrekposten in de door jou gekozen verdeling vanaf halen. 

• Voordeel uit aanmerkelijk belang

Heb je samen met je fiscaal partner een voordeel uit aanmerkelijk belang? Dan mag je dit ook verdelen. Aanmerkelijk belang geldt wanneer jij of je fiscale partner 5% of meer aandelen van een bedrijf, coöperatie of ander soort onderneming bezit. Check voor de precieze voorwaarden de website van de belastingdienst over aanmerkelijk belang.  De voordelen uit aanmerkelijk belang worden in box 2 belast, waar sinds 2024 twee tariefschijven gelden. Door optimaal gebruik te maken van beide lage schijven kan je de belastingdruk verlagen. Over inkomen uit aanmerkelijk belang tot € 67.000 betaal je 24,50% belasting. Over inkomen uit aanmerkelijk belang: vanaf € 67.000 betaal je 33% belasting.

Voorbeeld: Partner A is ondernemer en partner B niet. Partner A krijgt in dat jaar € 120.000 dividend uitgekeerd. Als Partner A dit alleen zou moeten betalen zou hij over € 67.000 slechts 24,50% belasting betalen en over de overgebleven €53.000 moet hij 33% belasting betalen. Dit komt uit op een totaal van €33.905 belasting betalen in box 2 over de uitgekeerde dividend. 

Doordat partner A een fiscaal partnerschap heeft met partner B geld voor hun beide een gezamenlijke lage belastingschijf tot € 134.000. Dit betekent dat partner A en B slechts € 29.400 belasting hoeven te betalen in box 2. Dit scheelt dus € 4.505 doordat zij een fiscaal partnerschap hebben. 

• Verdelen van vermogen

Zoals eerder genoemd mag het heffingsvrije vermogen in box 3 worden verdeeld over de twee fiscale partners. Dit betekent dat je samen een heffingsvrij vermogen van  €114.000 geniet. 

• Partneralimentatie en andere onderhoudsverplichtingen

Partneralimentatie en andere onderhoudsverplichtingen mag je verdelen als fiscaal partnerschap. Stel John moet alimentatie betalen aan zijn of haar ex voor het levensonderhoud van die persoon, dan zou je dit mogen verdelen met je fiscale partner om hier belastingvoordeel uit te kunnen krijgen. Als je alimentatie moet betalen over je kind mag dit niet verdeeld worden. Kinderalimentatie is niet aftrekbaar.

• Zorgkosten

Als je met je partner specifieke uitgaven voor zorgkosten hebt door bijvoorbeeld ziekte of invaliditeit dan kan je deze kosten onder bepaalde voorwaarden verdelen onder elkaar. Een voorwaarde is dus bijvoorbeeld dat de kosten aanzienlijk moeten zijn ten opzichte van jouw inkomen. De zorgkosten die boven de drempel inkomensgrens vallen mag je aftrekken met je fiscaal partner.   

• Zorgkosten voor gehandicapte kinderen

Dit geldt ook voor uitgaven die worden gemaakt om voor een tijdelijk verblijf thuis te zorgen voor ernstig gehandicapte kinderen, broers of zussen. Dit houdt dus in dat als een van de vooraf genoemde personen normaal in een zorginstelling woont tijdelijk bij jou in huis onder komt. De kosten die gemaakt worden die niet worden vergoed door de verzekering mag je verdelen met je fiscaal partner. 

• Giften, Periodieke en gewone giften

Giften zijn ook aftrekbaar. Er zijn twee soorten giften namelijk: periodieke giften en gewone giften. Periodieke giften zijn giften die terugkomend zijn bijvoorbeeld elke maand. Deze giften zijn volledig aftrekbaar, dit maakt het ook erg interessant. Gewone giften zijn giften die eenmalig zijn. Deze giften mag je pas afschrijven als die boven de drempel is. De drempel is 1% van je verzamelinkomen. Je verzamelinkomen is het gezamenlijke inkomen van jou en je fiscale partner. Ook is er met normale giften een maximum. Dit maximum is maximaal 10% van je verzamelinkomen. Wel zijn er een paar giften die niet verdeeld of afgetrokken mogen worden. Dit zijn persoonlijke giften, organisaties die geen ANBI-status hebben, giften in natura, loterijen en collectes. 

• Restant persoonsgebonden aftrek 

Ook de restant persoonsgebonden aftrek over vorige jaren mogen ook verdeeld worden. De restant persoonsgebonden aftrek gaat over posten die je in voorgaande jaren niet volledig hebt kunnen gebruiken. Deze posten kan je meenemen naar de volgende jaren. Als je een fiscaal partnerschap hebt kan je dit verdelen tussen jou en je partner.

Welke inkomsten en aftrekposten mag je niet verdelen als fiscale partners?

Bij fiscaal partnerschap mag je verschillende inkomsten en aftrekposten verdelen, zoals hierboven vermeld. Toch zijn er bepaalde posten die niet verdeeld mogen worden. Deze posten hebben we voor jou op een rijtje gezet

• De belastbare winst

De belastbare winst uit een onderneming dat verkregen is, mag niet worden verdeeld. Dit komt doordat de winst verbonden is met de ondernemer. Dit is een persoonlijk inkomen en mag hierdoor niet verdeeld worden met je fiscale partner. Hetzelfde geldt voor loon, uitkering of pensioen dat verkregen wordt. Omdat dit alle drie dingen zijn die verbonden staan aan 1 persoon mag dit niet verdeeld worden met je fiscale partner. 

• Reiskosten

Ook als je met het openbaar vervoer naar je werk gaat mag je de reisaftrek niet verdelen. Dit komt doordat het wederom een persoonlijke aftrekpost is. Deze post is gekoppeld aan de reisbewegingen van één persoon voor woon- en werkverkeer. Deze post geldt dus alleen voor de persoon die daadwerkelijk reist.

• Inkomsten uit overige werk

Al worden er inkomsten uit overige werk ontvangen van een beroep zoals bijvoorbeeld: gastouder of freelancer mag dit niet worden verdeeld met je fiscale partner. Dit komt omdat net zoals bij de onderneming dit voortkomt uit werkzaamheden die door één persoon worden verricht. Het geld dat hiermee verdiend wordt is dan verbonden aan de persoon zelf.

• Inkomsten uit vermogensbestanddelen

Ook inkomsten uit beschikbaar gestelde vermogensbestanddelen mogen niet worden verdeeld. Dit komt doordat deze inkomsten ook persoonlijk zijn en voortkomen uit een kapitaal of eigendom dat van iemand persoonlijk is. De inkomsten staan gekoppeld aan het vermogensbestanddeel van de eigenaar hiervan. 

• Alimentatie en periodieke uitkeringen

Als er alimentatie en andere periodieke uitkeringen ontvangen worden. Mogen deze niet verdeeld worden. Dit komt doordat alimentatie en periodieke uitkeringen er zijn om een specifiek persoon te ondersteunen en dus niet de andere fiscale partner. Omdat deze persoonsgebonden zijn, mogen deze dus niet verdeeld worden. 

• Inkomensvoorzieningen

Als er uitgaven worden gemaakt voor inkomensvoorzieningen, zoals premies voor lijfrenten of een arbeidsongeschiktheidsverzekering, mogen niet verdeeld worden. Dit komt doordat dit gaat over uitgaven die gemaakt worden door één persoon om het inkomen te beschermen of aan te vullen van deze persoon. Doordat dit gefocust is op het persoonlijke inkomen van een persoon is dit niet te verdelen met je fiscale partner.

• Negatieve inkomensvoorzieningen

Dit geldt ook voor negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen. Negatieve uitgaven ontstaan als er een premie voor lijfrente wordt teruggedraaid. Dit houdt in dat de belastingaftrek die je eerder had terugbetaald moet worden. Dit moet door één persoon betaald worden en mag niet worden verdeeld met je fiscale partner.

• Emigreren of immigreren.

Stel je gaat met je partner emigreren of je immigreren, betaal je met je fiscale partner alleen de tijd dat je in Nederland bent of was belasting. Je bent dan dus niet het hele jaar fiscale partner. Dit heeft invloed op wat je betaalt over je gezamenlijke spaargeld en investeringen.

• Negatieve persoonsgebonden aftrek

De negatieve persoonsgebonden aftrek mag je ook niet verdelen met je fiscale partner. Deze ontstaan doordat er een eerdere persoonlijke aftrek teruggedraaid moet worden, bijvoorbeeld omdat er een fout zit in je belastingaangifte of omdat de uitgave niet aan de voorwaarden voldoet. Omdat deze aftrekken persoonlijk zijn en verbonden staan dus met één persoon moeten deze betaald worden door deze persoon. Het is hierdoor ook niet mogelijk om dit te verdelen met je fiscale partner.

Voor- en nadelen van een fiscaal partnerschap voor ondernemers

Met fiscaal partnerschap kun je belastingvoordelen behalen door inkomsten en aftrekposten te delen. Hoewel dit kan leiden tot belastingbesparing, is dat niet altijd het geval; het hangt af van de specifieke situatie. Daarom is het belangrijk om de voor- en nadelen goed af te wegen om te bepalen of fiscaal partnerschap de juiste keuze is. 

Voordelen

Verdelen van aftrekposten 

Een voordeel bij fiscaal partnerschap is het verdelen van aftrekposten tussen partners. Zonder fiscaal partnerschap heb je alleen je eigen aftrekposten die je van je eigen inkomen kunt aftrekken. Zodra je een fiscaal partner hebt, mag je deze aftrekposten verdelen. Door aftrekposten slim te verdelen, kun je minder belasting betalen. Het is hierbij belangrijk om te kijken naar het inkomen dat valt in de hoogste schijf van Box 1. Hier is de belastingdruk namelijk hoger. Onthoud dat elke situatie verschillend is. Om erachter te komen wat voor jouw specifieke situatie het beste is om te doen, kan je altijd contact opnemen met de experts van SFAA

Heffingsvrij vermogen in Box 3

Als je als ondernemer vermogen hebt dat in Box 3 valt, de inkomsten uit sparen en beleggen, kan een fiscaal partner gunstig zijn. Wanneer je een fiscaal partner hebt, wordt het heffingsvrij vermogen verdubbeld. Dit is het meest voordelig als je fiscaal partner geen of weinig vermogen heeft dat in Box 3 valt. Het heffingsvrij vermogen in 2024 is €57.000 zonder fiscale partner. Met een fiscaal partner wordt dit verdubbeld naar €114.000. Stel partner A heeft €80.000 aan vermogen en Partner B heeft €30.000 aan eigen vermogen. Doordat het heffingsvrije vermogen is verdubbeld, valt het gecombineerde vermogen nu binnen het heffingsvrije vermogen. Wanneer A en B geen fiscaal partners waren geweest, had partner A over de overige €23.000 belasting moeten betalen.

Nadelen

Invloed op heffingskortingen en toeslagen

Sommige heffingskortingen en toeslagen zijn afhankelijk van het gezamenlijke inkomen en vermogen. Hierdoor kan wanneer de inkomens oneerlijk zijn verdeeld het hoge inkomen van de partner ervoor zorgen dat de partner met het lage inkomen geen recht meer heeft op toeslagen, tegemoetkomingen en subsidies. 

Beide een koopwoning

Als een fiscale partner mag je een woning vaststellen als je hoofdverblijf. Dit is een probleem wanneer beide fiscaal partners een eigen woning hebben. Er mag dan maar van één woning een hypotheekrenteaftrek worden afgetrokken.  De waarde van een andere woning dan je hoofdverblijf merkt de Belastingdienst als vermogen dat in Box 3 valt. Je hebt dus niet alleen minder hypotheekrenteaftrek, ook ben je meer belasting in Box 3 verschuldigd.

Conclusie

Met een fiscaal partnerschap is het mogelijk om samen belastingaangifte te doen en bepaalde inkomsten en aftrekposten te verdelen, wat kan leiden tot belastingvoordelen. Echter zijn er namelijk ook nadelen die je goed in overweging moet nemen. Iedere situatie is namelijk uniek. Of fiscaal partnerschap in jouw situatie verstandig is en wat eventueel een optimale verdeling van inkomsten en aftrekposten zou zijn, hangt af van je eigen specifieke situatie.