Wat is verliesverrekening? Verliesverrekening is een fiscale regeling die het mogelijk maakt om de belastingdruk te verminderen door verliezen en winsten uit boekjaren met elkaar te verrekenen. Het doel van deze regeling is niet primair om ondernemers zo min mogelijk belasting te laten betalen, maar om een beter ondernemersklimaat te creëren en ondernemers betere kansen te bieden voor de groei van hun onderneming. Dankzij verliesverrekening hoeven bedrijven na een verliesjaar niet meteen belasting te betalen zodra ze weer winst maken. Ze kunnen de verliezen namelijk gebruiken om eerdere of toekomstige winsten te compenseren. Zo betalen ze uiteindelijk belasting over het gemiddelde resultaat van meerdere jaren, wat zorgt voor een eerlijker en stabieler belastingverloop.
Deze regeling geldt zowel voor ondernemers in de inkomstenbelasting, zoals zzp’ers en vennoten in een vof, als voor ondernemers in de vennootschapsbelasting, zoals besloten vennootschappen (bv’s). Wel verschillen de regels per belastingsoort. Maar het uitgangspunt, verlies compenseren met winst, blijft hetzelfde. Verderop in de blog leggen we uitgebreid uit wat de verschillen zijn, onderstaand leggen we eerst de verschillende vormen van verliesverrekening uit.
Carry back en carry forward: de kern van verliesverrekening Bij verliesverrekening draait het om twee manieren waarop je een verliesjaar kunt compenseren: carry back en carry forward . Deze termen klinken misschien ingewikkeld, maar het principe is eenvoudig. Je mag een verlies uit je onderneming gebruiken om belasting te besparen in jaren waarin je wél winst hebt gemaakt, of nog gaat maken. Hieronder leggen we uit wat deze twee vormen precies inhouden en hoe je er als ondernemer voordeel mee kunt behalen.
Wat is carry back verliesverrekening? Carry back of achterwaartse verliesverrekening, houdt in dat een verlies uit het huidige jaar mag worden verrekend met de winst uit het voorgaande jaar. Wanneer een onderneming in 2024 verlies draait, maar in 2023 winst heeft gemaakt, kan het verlies uit 2024 worden teruggeboekt naar 2023. Hierdoor wordt de belastbare winst van 2023 lager en kan een deel van de toen betaalde vennootschapsbelasting worden teruggevraagd. Dit levert direct een belastingteruggave op, waardoor de liquiditeit van de onderneming verbetert. Wel moet het verlies vooraf door de belastingdienst worden vastgesteld.
De Belastingdienst stelt het verlies officieel vast via een zogenoemde beschikking. Dit gebeurt nadat je de aangifte hebt ingediend over het jaar waarin je verlies hebt geleden. Op basis van die aangifte beoordeelt de Belastingdienst of en hoeveel verlies je mag verrekenen met het voorgaande jaar. Dit heet de carry-backbeschikking .
Zodra deze beschikking is afgegeven, weet je of je belasting terugkrijgt en om welk bedrag het gaat. De daadwerkelijke terugbetaling volgt daarna automatisch, meestal binnen enkele weken tot een paar maanden na de beschikking. Let op: je kunt wel bezwaar maken tegen de manier waarop het verlies is verrekend, maar niet tegen de hoogte van het vastgestelde verlies zelf.
Hoe verloopt het proces van carry back in de praktijk? In de praktijk betekent carry back dat je na het indienen van je aangifte automatisch bericht krijgt van de Belastingdienst zodra je verlies officieel is vastgesteld. Je ontvangt dan een beschikking, gevolgd door een herziene aanslag van het eerdere winstjaar. Daarin staat hoeveel belasting je terugkrijgt. Dit bedrag wordt daarna automatisch teruggestort. Zelf hoef je hier meestal niets extra’s voor te doen.
Voorbeeld 1: Carry back – verlies verrekenen met winst van het voorgaande jaar Stel je voor: Lisa runt een marketingbureau in de vorm van een bv. In 2023 draaide haar bedrijf een mooie winst van €120.000. Ze betaalde daarover keurig vennootschapsbelasting. Maar in 2024 kreeg ze te maken met tegenvallende opdrachten en eindigde dat jaar met een verlies van €40.000.
Dankzij de regeling voor verliesverrekening kan Lisa dit verlies uit 2024 terugboeken naar 2023 (dit heet carry back ). Door dat verlies van de winst uit 2023 af te trekken, wordt haar belastbare winst voor dat jaar verlaagd naar €80.000.
Dit levert haar direct geld op:
Zonder verliesverrekening betaalde ze over €120.000 × 19% = €22.800 Met verliesverrekening betaalt ze over €80.000 × 19% = €15.200 Belastingvoordeel: Lisa krijgt €7.600 aan teveel betaalde vennootschapsbelasting terug. Dat geld kan ze nu gebruiken om haar bedrijf er in 2025 weer bovenop te helpen.
Wat is carry forward verliesverrekening? Als je verlies hebt gemaakt in een bepaald jaar en je kunt dat verlies niet verrekenen met winst van het jaar ervoor, dan mag je dat verlies bewaren voor later. Dat heet carry forward of voorwaartse verliesverrekening. Je mag het verlies dan in de toekomst gebruiken om minder belasting te betalen in een jaar waarin je wel winst maakt. Sinds 2022 is carry forward in de vennootschapsbelasting onbeperkt in tijd: verliezen uit 2013 en later mogen onbeperkt worden verrekend met toekomstige winsten, mits deze correct zijn opgegeven en vastgesteld door de belastingdienst. Voor de inkomstenbelasting geldt daarentegen dat een overgebleven verlies maximaal negen jaar mag worden meegenomen en alleen verrekend mag worden met toekomstige positieve inkomsten uit box 1 .
Ook voor carry forward geldt dat de Belastingdienst het verlies vastlegt in een beschikking. Bij het vaststellen van de aanslag over het winstjaar waarmee het verlies wordt verrekend, wordt het verlies daadwerkelijk in mindering gebracht op de belastbare winst. Bezwaar maken tegen de beschikking is mogelijk als er onenigheid is over de wijze van verrekening.
Volgorde: eerst carry back, dan carry forward Een belangrijk aandachtspunt bij verliesverrekening is dat de volgorde waarin je verlies mag verrekenen wettelijk vastligt. Je bent verplicht om eerst het verlies te verrekenen met winst uit het voorgaande jaar (carry back ). Alleen als er daarna nog verlies overblijft, mag je dat restant meenemen naar toekomstige jaren om te verrekenen met toekomstige winsten (carry forward ).
Deze volgorde geldt voor zowel de vennootschapsbelasting als de inkomstenbelasting en is niet optioneel. Het doel hiervan is dat de Belastingdienst eerst kijkt naar directe terugbetaling van eerder betaalde belasting, voordat een verlies wordt ‘bewaard’ voor later. Houd hier dus rekening mee bij het plannen van je aangifte en je fiscale strategie.
Carry forward is alleen van toepassing op het deel van het verlies dat overblijft nadat het verplicht is verrekend met de winst van het voorgaande jaar. Het is dus geen vrije keuze, maar een volgende stap als er na die eerste verrekening nog verlies resteert.Voorbeeld: een onderneming maakt in 2024 €80.000 verlies en had in 2023 €50.000 winst, dan moet eerst €50.000 worden verrekend met 2023 (carry back) en mag het resterende €30.000 verlies worden meegenomen naar latere jaren (carry forward).
Voorbeeld 2: Carry forward – verlies verrekenen met winst van een toekomstig jaar Ook Pieter, eigenaar van een softwarebedrijf, kreeg met verlies te maken. In 2022, het jaar dat hij het bedrijf oprichtte, maakte hij €35.000 verlies door grote investeringen in productontwikkeling. Gelukkig trok het bedrijf in 2023 flink aan en maakte hij dat jaar een winst van €80.000.
Pieter past carry forward toe: hij gebruikt zijn verlies uit 2022 om minder belasting te betalen over de winst van 2023. De belastbare winst wordt zo verlaagd naar €45.000.
Zonder verliesverrekening zou hij €80.000 × 19% = €15.200 aan belasting betalen Met verliesverrekening betaalt hij slechts €45.000 × 19% = €8.550 Belastingvoordeel: Pieter bespaart €6.650 aan belasting, een mooi bedrag dat hij weer in zijn bedrijf kan investeren.
Verschil tussen IB en VPB in de verliesverrekening Hoewel verliesverrekening zowel in box 1 van de inkomstenbelasting (IB) als in de vennootschapsbelasting (VPB) mogelijk is, zijn de regels en mogelijkheden per belastingsoort verschillend. De keuze voor een eenmanszaak, vof of bv bepaalt dus welke spelregels gelden voor het verrekenen van verliezen.
Rechtsvorm bepaalt het belastingstelsel
Box 1 van de inkomstenbelasting (IB) geldt voor inkomen uit loon. Voor personen die ondernemen, zoals zzp’ers en vennoten in een vof, is de winst van hun onderneming het loon. Dit wordt dus belast in box 1 van de inkomstenbelastingVennootschapsbelasting (VPB) geldt voor winst uit onderneming voor rechtspersonen zoals bv’s en nv’s.Deze verschillen in belastingstelsel zorgen ervoor dat verliesverrekening per groep net anders werkt, zowel qua duur als qua flexibiliteit.
Carry back: hoe ver mag je achteruit kijken?
IB: Verlies uit onderneming moet verplicht eerst drie jaar achterwaarts (carry back) worden verrekend met positieve inkomsten in box 1 van voorgaande jaren.VPB: Hier is de achterwaartse verliesverrekening beperkt tot slechts één jaar . Je mag een verlies dus alleen met het direct voorafgaande jaar verrekenen.
Ondernemers in de inkomstenbelasting kunnen verliezen tot drie jaar terug in de tijd verrekenen, wat vooral gunstig is als er in voorgaande jaren winst is behaald. Dat biedt een relatief groot direct belastingvoordeel. Bij de vennootschapsbelasting is het terugkijken naar verliezen beperkt tot één jaar, maar daar staat tegenover dat verliezen onbeperkt in de toekomst mogen worden verrekend. In de inkomstenbelasting vervalt een verlies na negen jaar als het verlies niet is verrekent, terwijl in de VPB verliezen behouden blijven. Elk stelsel heeft dus zijn eigen voordelen, afhankelijk van de winstverdeling over de jaren.
Carry forward: hoe lang mag je verlies bewaren?
IB: Na het toepassen van carry back mag je een resterend verlies maximaal negen jaar voorwaarts verrekenen met toekomstige positieve inkomsten uit box 1.VPB: Voor verliezen uit 2013 en later geldt sinds 2022 dat carry forward onbeperkt in de tijd mogelijk is. Dat betekent dat verliezen niet meer automatisch vervallen na een bepaald aantal jaren, zolang je ze correct hebt opgegeven.
De VPB biedt meer ruimte om verliezen in de toekomst te benutten, maar de IB geeft juist meer terugwerkende kracht.
Aangifte en beschikking
Zowel in de IB als in de VPB moet de Belastingdienst het verlies officieel vaststellen via een beschikking . Zonder deze beschikking mag je het verlies niet verrekenen. Dit maakt tijdige en correcte aangifte cruciaal, ongeacht je rechtsvorm.
Verliesverrekening binnen dezelfde box
In de inkomstenbelasting moet verliesverrekening altijd plaatsvinden binnen box 1 . Je kunt dus geen verlies uit onderneming verrekenen met bijvoorbeeld inkomsten uit box 3 (vermogensrendementsheffing). In de inkomstenbelasting moet verliesverrekening altijd plaatsvinden binnen dezelfde box. Je kunt dus geen verlies uit onderneming (box 1) verrekenen met bijvoorbeeld spaargeld of beleggingen in box 3. Ook in de vennootschapsbelasting geldt dat verliesverrekening alleen binnen het eigen fiscale kader mag plaatsvinden. Het is dus niet mogelijk om verliezen van een bv te verrekenen met inkomsten uit privévermogen in box 2 of box 3.
Voorbeeld: Verliesverrekening in de inkomstenbelasting Eva runt een eenmanszaak als fotograaf. In 2024 heeft ze een tegenvallend jaar en maakt ze €15.000 verlies. De Belastingdienst kijkt dan eerst naar haar inkomsten uit de drie voorgaande jaren: 2021, 2022 en 2023.
Eva was in 2022 begonnen als fotograaf. In 2022 had Eva een winst van €10.000 en in 2023 een winst van €8.000. Ze kan haar verlies uit 2024 dus deels terugboeken naar die jaren (carry back). Hierdoor krijgt ze een deel van de inkomstenbelasting terug die ze destijds betaalde. Omdat haar eerdere winst in totaal €18.000 bedroeg, kan het volledige verlies van €15.000 worden verrekend. Er blijft dus geen verlies over voor carry forward.
Door deze regeling kan Eva in een verliesjaar alsnog profiteren van eerder betaalde belasting, en ook in toekomstjaren een belastingvoordeel behalen.
Verliesverrekening in de vennootschapsbelasting Mark is eigenaar van een bv die software ontwikkelt. In 2024 draait zijn bedrijf een verlies van €30.000. De Belastingdienst kijkt dan eerst naar het voorgaande jaar, 2023. In dat jaar had de bv een winst van €25.000.
Volgens de VPB-regels mag Mark dit verlies eerst één jaar terugboeken (carry back). Zijn verlies uit 2024 wordt dus verrekend met de winst uit 2023. Daardoor wordt de belastbare winst over 2023 verlaagd en krijgt hij een deel van de toen betaalde vennootschapsbelasting terug.
Het resterende verlies van €5.000 uit 2024 mag hij vervolgens onbeperkt meenemen naar toekomstige jaren (carry forward). Zodra zijn bedrijf in 2025 of later weer winst maakt, wordt het resterende verlies automatisch verrekend met die winst. Je mag dit niet zelf uitstellen om het bijvoorbeeld in een later, (gunstiger) jaar te gebruiken. Verliesverrekening gebeurt verplicht in chronologische volgorde, waarbij overgebleven verliezen direct worden ingezet zodra er belastbare winst beschikbaar is.
Dankzij deze regeling krijgt Mark sneller belasting terug én houdt hij in de toekomst extra belastingruimte over.
Hoe ondernemers verliesverrekening kunnen aanvragen en goedkeuring krijgen Zodra het verlies is vastgesteld, wordt het automatisch verrekend met het voorgaande jaar (carry back) als daar winst is behaald. De Belastingdienst stuurt dan een herziene aanslag over dat winstjaar en betaalt het teveel betaalde belastingbedrag terug. Is er geen winst in het voorgaande jaar, dan wordt het verlies bewaard voor verrekening met toekomstige winsten (carry forward). Bij toekomstige aangiftes wordt het resterende verlies dan in mindering gebracht op de belastbare winst, wat leidt tot een lagere belastingdruk.
Alleen verliezen die via een beschikking zijn vastgelegd, mogen worden verrekend. Ben je het niet eens met de hoogte van het vastgestelde verlies, dan kun je binnen zes weken bezwaar maken.
De regels en termijnen rondom verliesverrekening zijn complex en verschillen per belastingsoort. De specialisten van SFAA kunnen je hierbij adviseren en begeleiden, van het opstellen van je aangifte tot aan het strategisch benutten van verliesverrekening, zodat je geen fiscale kansen laat liggen.
Voordelen van verliesverrekening Het belangrijkste voordeel van verliesverrekening is dat de belastingdruk over meerdere jaren wordt gespreid. Hierdoor leidt een slecht jaar niet direct tot een zware financiële last. Voor startende ondernemers is het extra aantrekkelijk, omdat aanloopverliezen in latere winstjaren alsnog kunnen worden benut. Dit stimuleert innovatie en groei, omdat investeringen die tijdelijk tot verlies leiden, fiscaal kunnen worden gecompenseerd zodra de onderneming winstgevend wordt.
Daarnaast biedt verliesverrekening een direct liquiditeitsvoordeel. Door verliezen terug te boeken naar een winstjaar, kan een deel van de eerder betaalde belasting worden teruggevraagd. Dit bedrag kan worden gebruikt om te investeren, schulden af te lossen of de onderneming door een moeilijke periode te helpen.
Nadelen en aandachtspunten bij verliesverrekening Een belangrijk aandachtspunt is dat vanaf een winst van €1 miljoen slechts 50% van het meerdere mag worden verrekend met oude verliezen. Dit betekent dat vooral grotere bedrijven niet al hun verliezen in één keer kunnen verrekenen, wat de liquiditeitsvoordelen beperkt.
Daarnaast kent verliesverrekening andere beperkingen. Zo kunnen verliezen vervallen als er in de verrekeningsperiode geen winst wordt gemaakt, ze ‘verdampen’ dan feitelijk. Ook kan de regeling complex zijn in het geval van herstructureringen, zoals fusies of splitsingen, of bij fiscale eenheden. In zulke situaties kan verlies soms helemaal niet meer verrekend worden.
Bovendien veranderen de regels rondom verliesverrekening regelmatig, wat het lastig maakt om als ondernemer up-to-date te blijven. Daarom is professioneel advies sterk aan te raden.
Gebruik verliesverrekening als strategisch instrument Verliesverrekening via carry back en carry forward is een onmisbare fiscale regeling voor ondernemers die te maken krijgen met verliesjaren. Het biedt directe financiële voordelen en maakt het mogelijk om strategisch te plannen en te investeren. Door goed gebruik te maken van de mogelijkheden en aandachtspunten van verliesverrekening, kan de belastingdruk worden geoptimaliseerd en blijft de onderneming financieel gezond.
Verlies draaien is nooit prettig, maar hoeft fiscaal geen domper te zijn. Met een juiste aanpak en de juiste timing kan verlies juist ruimte creëren voor investeringen, innovatie en financiële rust.
Wil je weten hoe je verliesverrekening optimaal toepast in jouw onderneming? De specialisten van SFAA denken graag met je mee. Meer informatie over verliesverrekening, fiscale eenheid en actuele fiscale tips is te vinden op SFAA.nl .
